Zestaw badań diagnostycznych
: 16 czerwca 2007, 20:24
W trakcie diagnostyki należy wykonać szereg badań, które zbliżą nas do postawienia prawidłowego rozpoznania. Należą do nich:
• klasyczne RTG klatki piersiowej, ewentualnie dodatkowo tomogramy rentgenowskie,
• tomografia komputerowa bądź częściej tomografia wysokiej rozdzielczości (HRCT),
• odczyn tuberkulinowy,
• badanie spirometryczne i badania mechaniki oddychania,
• badanie gazometryczne,
• bronchofiberoskopia z BAL i biopsją śluzówki oskrzela bądź przezoskrzelową biopsją węzłów lub miąższu płuca,
• USG jamy brzusznej,
• badania laboratoryjne ogólne i dodatkowe,
• poziom enzymu konwertującego angiotensynę (SACE),
• badanie kardiologiczne (EKG, USG serca i badanie holterowskie),
• badanie bakteriologiczne,
• badanie laryngologiczne,
• badanie okulistyczne,
• ewentualnie – mediastinoskopia lub torakotomia eksploratywna,
• biopsja innych narządów w razie potrzeby.
Badania te pozwolą, jeśli nie na rozpoznanie, to przynajmniej na poprowadzenie dalszej diagnostyki we właściwym kierunku. Wśród wyżej wymienionych badań należy zwrócić szczególną uwagę na opisane poniżej.
BALF – płukanie oskrzelikowo-pęcherzykowe (tzw. płynna biopsja płuca):
• pozwala na określenie składu komórkowego materiału pobranego z określonego miejsca drzewa oskrzelowego i miąższu płucnego, który jest dość charakterystyczny dla schorzenia,
• limfocytoza powyżej 28–30% limfocytów, szczególnie w zakresie limfocytów T-helper, jest typowa dla chorób śródmiąższowych, w tym także dla sarkoidozy,
• wzrost liczby neutrofilów (powyżej 3%) wskazuje na proces włóknienia.
HRCT – wysoko rozdzielcza tomografia komputerowa:
• wykonanie tego badania jest wskazane u chorych z podejrzeniem sarkoidozy w celu ewentualnego uwidocznienia zmian śródmiąższowych, które nie są widoczne w standardowym badaniu RTG,
• koreluje z procesem włóknienia (tzn. pozwala rozróżnić, czy zmiany na zdjęciu RTG są aktywnymi zmianami sarkoidalnymi, czy postępującym procesem włóknienia).
SACE – surowiczy poziom enzymu konwertującego angiotensynę II:
• nie jest to enzym specyficzny dla sarkoidozy, ponieważ podwyższony poziom może sugerować również choroby tarczycy, przewodu pokarmowego, np. chorobę wrzodową żołądka, zapalenie jelita cienkiego lub grubego, choroby wątroby i śledziony,
• jego poziom jest wykorzystywany do oceny aktywności przebiegu sarkoidozy w przypadku jej potwierdzenia histopatologicznego oraz do oceny wznowy procesu sarkoidalnego czy też progresji zmian w przebiegu sarkoidozy.
GAL67 – scyntygrafia galem 67 bądź technetem 99 pozwala:
• na podstawie wychwytu znacznika określić aktywność i ewentualne miejsce biopsji zmian podejrzanych o aktywny proces sarkoidalny,
• na ocenę aktywności procesu (aktywność procesu jest większa w miejscu większego wychwytu znacznika),
• lokalizację zmian do biopsji,
• różnicowanie ziarniniaków od włóknienia (komórki włókniste nie wychwytują znacznika tak jak komórki aktywne zapalnie).
Mimo wielu badań dodatkowych, jakie powinno się wykonać w trakcie diagnostyki sarkoidozy, nadal podstawą jej rozpoznania jest badanie histopatologiczne wycinka tkanek pobranego ze zmienionych chorobowo narządów. Najczęściej są to:
• węzły chłonne,
• miąższ płuca,
• spojówka oka,
• wątroba, nerki, skóra.
Odczyn Kveima, Kveima-Siltzbacha bądź Nicersona-Kveima (równoważne nazwy tego samego odczynu jako reakcji skóry na wprowadzenie do niej antygenu sarkoidalnego) jest badaniem o znaczeniu historycznym. Od ponad 30 lat nie jest stosowany w diagnostyce sarkoidozy. Wynika to stąd, że otrzymanie, utrzymanie oraz zastosowanie antygenu w aktywnej formie jest zdecydowanie trudniejsze i droższe, a przede wszystkim trwa wielokrotnie dłużej niż nawet kilkakrotne pobranie materiału do badań histopatologicznych, gdzie wynik można uzyskać już po kilku bądź kilkunastu godzinach.
Źródło: www.termedia.pl
• klasyczne RTG klatki piersiowej, ewentualnie dodatkowo tomogramy rentgenowskie,
• tomografia komputerowa bądź częściej tomografia wysokiej rozdzielczości (HRCT),
• odczyn tuberkulinowy,
• badanie spirometryczne i badania mechaniki oddychania,
• badanie gazometryczne,
• bronchofiberoskopia z BAL i biopsją śluzówki oskrzela bądź przezoskrzelową biopsją węzłów lub miąższu płuca,
• USG jamy brzusznej,
• badania laboratoryjne ogólne i dodatkowe,
• poziom enzymu konwertującego angiotensynę (SACE),
• badanie kardiologiczne (EKG, USG serca i badanie holterowskie),
• badanie bakteriologiczne,
• badanie laryngologiczne,
• badanie okulistyczne,
• ewentualnie – mediastinoskopia lub torakotomia eksploratywna,
• biopsja innych narządów w razie potrzeby.
Badania te pozwolą, jeśli nie na rozpoznanie, to przynajmniej na poprowadzenie dalszej diagnostyki we właściwym kierunku. Wśród wyżej wymienionych badań należy zwrócić szczególną uwagę na opisane poniżej.
BALF – płukanie oskrzelikowo-pęcherzykowe (tzw. płynna biopsja płuca):
• pozwala na określenie składu komórkowego materiału pobranego z określonego miejsca drzewa oskrzelowego i miąższu płucnego, który jest dość charakterystyczny dla schorzenia,
• limfocytoza powyżej 28–30% limfocytów, szczególnie w zakresie limfocytów T-helper, jest typowa dla chorób śródmiąższowych, w tym także dla sarkoidozy,
• wzrost liczby neutrofilów (powyżej 3%) wskazuje na proces włóknienia.
HRCT – wysoko rozdzielcza tomografia komputerowa:
• wykonanie tego badania jest wskazane u chorych z podejrzeniem sarkoidozy w celu ewentualnego uwidocznienia zmian śródmiąższowych, które nie są widoczne w standardowym badaniu RTG,
• koreluje z procesem włóknienia (tzn. pozwala rozróżnić, czy zmiany na zdjęciu RTG są aktywnymi zmianami sarkoidalnymi, czy postępującym procesem włóknienia).
SACE – surowiczy poziom enzymu konwertującego angiotensynę II:
• nie jest to enzym specyficzny dla sarkoidozy, ponieważ podwyższony poziom może sugerować również choroby tarczycy, przewodu pokarmowego, np. chorobę wrzodową żołądka, zapalenie jelita cienkiego lub grubego, choroby wątroby i śledziony,
• jego poziom jest wykorzystywany do oceny aktywności przebiegu sarkoidozy w przypadku jej potwierdzenia histopatologicznego oraz do oceny wznowy procesu sarkoidalnego czy też progresji zmian w przebiegu sarkoidozy.
GAL67 – scyntygrafia galem 67 bądź technetem 99 pozwala:
• na podstawie wychwytu znacznika określić aktywność i ewentualne miejsce biopsji zmian podejrzanych o aktywny proces sarkoidalny,
• na ocenę aktywności procesu (aktywność procesu jest większa w miejscu większego wychwytu znacznika),
• lokalizację zmian do biopsji,
• różnicowanie ziarniniaków od włóknienia (komórki włókniste nie wychwytują znacznika tak jak komórki aktywne zapalnie).
Mimo wielu badań dodatkowych, jakie powinno się wykonać w trakcie diagnostyki sarkoidozy, nadal podstawą jej rozpoznania jest badanie histopatologiczne wycinka tkanek pobranego ze zmienionych chorobowo narządów. Najczęściej są to:
• węzły chłonne,
• miąższ płuca,
• spojówka oka,
• wątroba, nerki, skóra.
Odczyn Kveima, Kveima-Siltzbacha bądź Nicersona-Kveima (równoważne nazwy tego samego odczynu jako reakcji skóry na wprowadzenie do niej antygenu sarkoidalnego) jest badaniem o znaczeniu historycznym. Od ponad 30 lat nie jest stosowany w diagnostyce sarkoidozy. Wynika to stąd, że otrzymanie, utrzymanie oraz zastosowanie antygenu w aktywnej formie jest zdecydowanie trudniejsze i droższe, a przede wszystkim trwa wielokrotnie dłużej niż nawet kilkakrotne pobranie materiału do badań histopatologicznych, gdzie wynik można uzyskać już po kilku bądź kilkunastu godzinach.
Źródło: www.termedia.pl